Son yıllarda Türkiye’de bireysel emeklilik sistemi (BES), ekonomik belirsizliklerin artması ve sosyal güvencelerin yetersiz kalması nedeniyle önemli bir yatırım aracı haline gelmiştir. 2023 itibarıyla Türkiye'de BES'e katılan kişi sayısı 17,36 milyon olarak kaydedilmiş durumda. Bu rakam, özellikle geleceğe yönelik tasarruf yapma ihtiyacının arttığı bu dönemde, bireylerin daha fazla ilgi gösterdiğini ortaya koyuyor. Peki, Türkiye’deki bireysel emeklilik sisteminin ardındaki dinamikler nelerdir? Bu yazıda, bireysel emeklilik sisteminin gelişimi, avantajları ve katılımcılar üzerindeki etkileri gibi konuları ele alacağız.
Bireysel emeklilik sistemi, Türkiye'de 2003 yılından itibaren uygulamaya konmuş ve zamanla önemli bir yatırım aracı haline gelmiştir. Başlangıçta sınırlı sayıda katılımcıyla yoluna devam eden BES, çeşitli düzenlemeler ve teşviklerle günümüzde 17,36 milyon kişiyi kapsamaktadır. Sistemin büyümesi, devletin sağladığı teşvikler ve katılımcılara sağlanan vergi avantajları ile direkt olarak ilişkilidir. Bu durum, bireylerin gelecekteki emeklilik dönemlerinde ekonomik olarak daha bağımsız olma arzusu ile birleşince, BES’e olan ilgiyi kat be kat artırmıştır.
Ayrıca, bireysel emeklilik sisteminin gelişiminde finansal okuryazarlığın artması da önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle genç kuşak, finansal konularda daha bilinçli kararlar veriyor. Bu bilinçlenmenin artması, bireylerin uzun vadeli tasarruf planlamalarına yönelmelerini sağlıyor. Buna ek olarak, çalışma hayatında değişiklikler ve yeni dinamikler de emeklilik planlamasını zorunlu kılıyor.
Bireysel emeklilik sisteminin sağladığı pek çok avantaj, katılımcıların bu sisteme yönelmesinde etkili olmuştur. Öncelikle, BES katılımcıları devlet katkısı ile destekleniyor. Yani, her ay yatırılan tutarın %30'u oranında bir katkı sağlanıyor. Bu durum, bireylerin tasarruf etmelerini teşvik eden bir unsur olarak öne çıkıyor. Ayrıca, katılımcılar, belirli şartlar altında, tasarruflarını belirli bir süreyle daha cazip hale getirebiliyorlar. Bu tür teşvikler, bireylerin emeklilik dönemlerinde daha fazla birikime sahip kesim olarak çıkmalarını sağlıyor.
Gelecek perspektifi açısından, Türkiye’de bireysel emeklilik sistemi, dijitalleşme ve yeni teknolojik gelişmelerle daha da büyüme potansiyeline sahip. Mobil uygulamalar ve online platformlar aracılığıyla, bireyler tasarruflarını daha etkin bir şekilde yönetebilir ve buna göre yatırım kararları alabilir. Ekonomik belirsizliklerin sürekliliği de bireysel emeklilik sistemine olan talebin artmasına yol açacaktır. Bireyler, gelecekteki belirsizliklere karşı korunmak ve rahat bir emeklilik hayatı yaşamak için BES’e daha fazla yönelmeyi seçeceklerdir.
Sonuç olarak, Türkiye’deki bireysel emeklilik sistemine olan ilginin artması, gelecekteki ekonomik dalgalanmalara ve emeklilikle ilgili süregelen düşüncelere bağlı olarak önemli bir yer tutacaktır. 17,36 milyon kişi, bireysel emeklilik sistemi aracılığıyla daha güvenli bir gelecek için adım atarken, bu sistemin önemi ve avantajları gelecekte de tartışılmaya devam edecektir. Bireylerin, finansal okuryazarlık seviyelerinin artması ve BES sistemine daha fazla ilgi göstermeleri sayesinde, bireysel emeklilik sisteminin Türkiye’deki rolü giderek büyüyecektir.
